Sieuwke Hartmans is sinds februari 2023 door Tweega Medica uitgezonden naar Endulen Hospital. Het ziekenhuis ligt in de Ngorongoro Conservation Area (NCA) en biedt ziekenhuiszorg aan ongeveer 95.000 mensen van (grotendeels) de Maasai stam. Met de komst van twee nieuwe Tweega-artsen, Anne de Boer en Maran Fazzi, loopt Sieuwkes uitzending bijna ten einde.
De financiering voor Sieuwkes uitzending kwam uit de nalatenschap van dr. Frans Senff, tropenarts en huisarts die zich jarenlang met hart en ziel voor het ziekenhuis in Endulen heeft ingezet en er veel gewerkt heeft. Helaas is Frans Senff in het voorjaar van 2021 overleden aan COVID. Tweega Medica is Stichting Cordaid zeer erkentelijk dat zij deze uitzending mede mogelijk heeft gemaakt, en werkt voor deze uitzending samen met Stichting Chagos.
De laatste weken vliegen voorbij. In december komen er twee opvolgers, Maran en Anne, die ik voor een korte periode zal inwerken.
De laatste weken heb ik hard gewerkt om de puntjes op de i te zetten. Zo hebben we nieuwe bedrading gekregen in het ziekenhuis. We kwamen er namelijk achter dat de oude onvoldoende was nadat we een mooi nieuw systeem met zonnebatterijen hadden gekregen. Ook hebben we bezoek gehad van stichting Mwika, een Nederlandse stichting die Tanzaniaanse ziekenhuizen helpt met ICT-ondersteuning, software en stabiele internetverbinding. Het was een flitsbezoek van maar twee uur, maar ze hebben een goede inventarisatie gemaakt. Ook komen ze in de toekomst terug om aan de slag te gaan. Daarnaast hebben we een nieuwe computer gekregen die direct werd aangesloten in de IPD. Nu kunnen we wel weer patiënten zien en invoeren in het elektronisch patiëntendossier.
Eind oktober zijn verpleegkundige Magdalena en ik naar een symposium voor Neonatologie in Arusha geweest. Kinderartsen, neonatologen, NICU-verpleegkundigen, en andere artsen en verpleegkundigen uit veel verschillende Afrikaanse landen kwamen bijeen om de neonatologiezorg te verbeteren. Het symposium was met name toegespitst op de low resource setting. Er is grote winst te behalen in kleine aanpassingen zoals Kangaroo Mother Care, laat afnavelen, goede thermoregulatie en borstvoeding binnen het uur na de geboorte. En voor al deze interventies heb je weinig nodig!
Sinds de terugkomst in Endulen zijn Magdalena en ik enthousiast begonnen aan het overdragen van de informatie: we hebben verschillende presentaties gegeven. Ik zie Magdalena enthousiast de zorg verbeteren en haar collega’s hierin meenemen. De pasgeborenen die aan de bubble CPAP liggen worden in mooie nestjes gelegd, de baby’s die Kangaroo Mother Care horen te krijgen verlaten de zusterpost niet zonder! Alles voor een goede zorg van de pasgeborene.
Vorige week hadden we een baby die geboren werd bij 26 weken en 780 gram woog. Het team stond paraat en ik werd er op tijd bij geroepen. Er was een plastic zak (lees: een opengeknipte urineopvangzak) klaargelegd waar de baby in kon. Het meisje werd geboren door een abruptio placenta: met één keer persen kwam ze al ter wereld, nog in de vliezen. We hebben haar snel in de urinezak gedaan en daarna ging ze naar de opvangtafel. Ze gaf al snel een schelle huil, maar na het wegzuigen van slijm bleek het beademingsmasker te groot. Maskers die klein genoeg zijn voor haar hebben we bijna niet: een baby geboren vóór 28 weken is in Tanzania namelijk een miskraam. We zijn dus snel begonnen met bubble CPAP en jawel hoor; na tien minuten had de baby een goede saturatie.
Ernstige prematuren hebben problemen met de ademhaling. De longblaasjes zijn niet goed open -waar de CPAP bij helpt- en ze vergeten soms te ademen. Hier zijn medicijnen voor, maar niet in Endulen. Het meisje moest dus naar een groter ziekenhuis voor de beste behandeling. Anderhalve dag na haar geboorte werd het meisje overgeplaatst naar Karatu. We hadden een kapotte CPAP omgebouwd naar een CPAP die mee kon op transport, dus de baby werd overgezet op deze machine en toen op de borst van moeder gelegd om haar warm te houden. Zo werd ze vervoerd naar Karatu. Helaas is het meisje twee dagen later overleden; ze was te ernstig prematuur. Maar de spirit van het team was goed en alle verpleegkundigen hebben zich van hun beste kant laten zien bij het helpen van dit patiëntje. Ik ben in ieder geval trots op hen.
De mindset verandert: ook een kind van 26 of 27 weken kan het overleven. We moeten ons best doen en klaarstaan met genoeg personeel om de baby een goede kans te geven. Wie weet redt de volgende het wel!
