Arie en Lisanne Glas (beiden tropenarts) zijn inmiddels 10 maanden uitgezonden door Tweega naar Mulanje Mission Hospital in Malawi. Arie vertelt:
“Ruwweg na een half jaar hadden we onze plek helemaal gevonden binnen de organisatie waar we werken. We werken beiden als arts waarbij we roteren over de verschillende afdelingen; Lisanne doet op dit moment de vrouwenafdeling en ik (Arie) werk op de verloskunde-afdeling en daarnaast heb ik een coördinerende rol binnen het ziekenhuismanagement.
Omdat één echt verhaal meer zegt over ons werk dan honderd beschrijvende woorden hierbij een waargebeurd verhaal uit de afgelopen maanden.
Jane Balumbi (gefingeerde naam) bevalt op 11 juni in het lokale districtsziekenhuis 5 kilometer verder in Mulanje. Het districtsziekenhuis is gratis, maar medicatie en andere benodigdheden zijn er nauwelijks. In ons missie ziekenhuis vragen we een klein bedrag aan de patiënten, maar daar door zijn er wel medicijnen en andere benodigdheden in ons ziekenhuis.
Jane bevalt op 11 juni via een keizersnede van een gezonde dochter. Wat er precies gebeurd is blijft onduidelijk maar ze knapt niet goed op en veel wordt er ook niet aan gedaan. Na vijf dagen besluit de familie het elders te zoeken en brengt haar per pick-up naar ons ziekenhuis toe. De Clinical Officer (een soort MBO dokter) die dienst heeft onderzoekt haar en besluit haar opnieuw te opereren omdat hij een ernstige infectie in de buikholte vermoedt.
Het is ‘s avonds laat op zondag, alleen durft hij het niet aan en hij roept daarom zijn speciaal in chirurgie opgeleide clinical officer op om hem te helpen. Samen zijn ze uren bezig viezigheid uit de buik te verwijderen, maar een oorzaak kunnen ze niet vinden. Daarom besluiten ze uiteindelijk de buik maar helemaal schoon te spoelen en dan te sluiten. Op maandagochtend wordt er stevig gediscussieerd in het ochtendoverleg: had er niet voortvarender opgetreden moeten worden? Was er echt, écht geen achtergebleven gaas? En had de baarmoeder er niet uit gemoeten?
Jane komt op mijn afdeling – Postnatal – terecht en valt van de ene complicatie in de andere complicatie. Naast hoge koorts werken haar nieren vrijwel niet meer en ze zwelt op als een Michelin-poppetje. De verpleegkundigen doen fantastisch werk door minutieus bij te houden hoeveel vocht ze krijgt en verliest, iets dat vrijwel zeker haar leven gered heeft. Dit zo minutieus bijhouden is niet zo gebruikelijk hier, maar juist doordat we nu na elk overlijden een calamiteiten-analyse bijhouden, weten we dat dit levensreddend is.
Na twee dagen besluiten we opnieuw te opereren en vinden nu wel een oorzaak; er blijkt een gat in de baarmoeder niet goed gehecht te zijn; gelukkig lukt het nog op dit goed te hechten.
Er volgen spannende dagen waarin iedereen zijn best doet. Twee studenten Fysiotherapie die op stage zijn oefenen uren met Jane om haar conditie te verbeteren (en laten een protocol voor “Fysiotherapie na een keizersnede” achter als ze weer vertrekken). De juiste hoeveelheid vocht toe blijven dienen blijf lastig en in de tussentijd starten we haar op voeding voor ondervoede mensen.
Vijf dagen later lijkt het gevaar geweken en begint Jane langzamerhand op te knappen. In de drie weken daarna lukt het geleidelijk de buikwond netjes weer dicht te maken en na enkele weken kan ze als gezonde patient terug naar huis met haar baby.
Wat zijn de lessen van deze casus? En wat hebben wij als Tweega-artsen bijgedragen?
Allereerst de vaardigheid van zorgvuldig opereren zoals wij die geleerd hebben in Nederland. Die proberen we direct over te dragen maar ook door lokale assistent-artsen ook scholingen aan te bieden. Maar alhoewel het vaak zo ervaren wordt, is het werk na afloop van een operatie nog niet klaar. Vanuit onze medische opleiding kunnen we het ziekenhuispersoneel uitleggen waarom een nauwkeurige registratie van medische gegevens erg belangrijk om snel in te kunnen grijpen als het nodig is. Door te specifieke patiëntsituaties hierbij te bespreken wordt het voor veel medewerkers praktisch toepasbaar.
Als Tweega Medica artsen vinden we artsen erg belangrijk. Daarom organiseren we regelmatig onderwijs ook in groepsverband. Nadat we bijvoorbeeld merkten dat alleen expat-artsen op een goede manier wisten te handelen bij een hartaanval of een reanimatie, gaven we een serie van vijf theorie en oefenlessen over wat te doen als een dergelijke situatie zich voordoet.
Steeds weer ontdekken we, ‘low-resource’ niet altijd gebrek aan materialen betekent, maar vaak ook een ‘low human resources’, ofwel een gebrek aan kennis en kunde. Daarom dragen wij met zoveel passie de missie van Tweega Medica in Mulanje op: zet in op onderwijs aan zorgverleners en werk aan goed georganiseerde, professioneel werkende ziekenhuizen en klinieken.”
