Een aantal keer per week blader ik driftig de International Classification of Diseases door. Wat voor diagnose zullen we deze patiënt eens geven? Op de declaratieformulieren van de nationale zorgverzekering hoort een (gecodeerde) diagnose te staan. Dat is erg belangrijk, drukte de medical officer in charge me vorige week nog op het hart, want anders wordt het ziekenhuis niet uitbetaald. De vorige maand is er maar liefst voor 60.000 Shillings (30 euro) aan niet goed ingevulde formulieren geweigerd! De gedeclareerde verrichtingen moeten terug te voeren zijn op de diagnose. Coderingen als “959. injury, other and unspecified” moeten dan ook vermeden worden. In een ziekenhuis zonder de mogelijkheid om microbiologische of histologische diagnoses te stellen is dat vaak lastig. Een code voor malaria is er gelukkig, maar acute diarree, bij kinderen een andere topdiagnose deze tijd van het jaar, is moeilijk. Geen idee welk beest hier de boosdoener is. En moet ik voor een Bartholinische cyste zoeken onder “X. Disease of the genitourinary system” of “XII. Diseases of the skin and subcutaneous tissue”? Een tropenarts in Tanzania moet behalve allround geneeskunde bedrijven ook allround kunnen coderen. Lastig is het ook als iemand later terug moet komen voor uitslagen; wat was dan de diagnose het eerste bezoek? “780. general symptoms”?
Via de National Health Insurance Fund zijn in dit deel van het land minder dan 1 % van de mensen verzekerd, vooral ambtenaren en hun familie. Ze zijn afkomstig uit een hogere sociale klasse en komen vaker op controle, of zelfs zonder klachten voor een algemene check-up. Studenten komen soms met hyperventilatie voor een moeilijk tentamen (“300. neurotic disorders” of “308. acute reaction to stress”?). Voor ons dokters is het makkelijk dat we minder rekening hoeven te houden met de portemonnee van de patiënt en sneller die controle foto aanvragen.
Daktari Rob
Het systeem is gevoelig voor fraude, want het gaat om grote bedragen en er is slechte controle. Patiënten kunnen vaak niet lezen en zetten dus hun handtekening zonder te kunnen controleren of de door het ziekenhuis ingevulde verrichtingen kloppen. Sterker nog, vaak zetten ze hun handtekening al voordat die verrichtingen zijn ingevuld. Om te voorkomen dat een patiënt wegloopt zonder te tekenen en het ziekenhuis al het geld misloopt wordt patiënten namelijk gevraagd zo snel mogelijk te tekenen. Een blanco cheque dus, zolang de verrichtingen maar binnen de diagnose code passen. Voor patiënten zonder verzekering is het aantrekkelijk om de identiteit van een verzekerde te lenen. Er is in Tanzania geen legitimatiesysteem, dus een pasje met foto is het enige dat nodig is om te bewijzen dat je een verzekering hebt. Die foto is altijd onduidelijk en het ziekenhuis heeft er geen belang bij om het heel nauwkeurig te controleren. Mensen vallen pas door de mand als ik terugblader in de status en zie dat het olijke 10-jarige meisje dat voor me staat met een gebroken pols de vorige week is behandeld voor een PID. Pas geleden ging de ziekenhuisdirecteur langs het Teachers Training College om te vertellen dat een opgenomen studente die nacht helaas was overleden (798. sudden death, cause unknown). Nee hoor, dat meisje zit hier gewoon in de klas. Ging het om haar vriendin…
Een zorgverzekering voor iedereen zal nog wel even op zich laten wachten. Tot die tijd verzekeren de meeste mensen hier ouderwets hun oude dag met het krijgen van veel kinderen… (codes 630 t/m 676)
Rob Mooij
